وقتی از استارتاپ های ناموفق ایرانی یاد می‌کنید، ناخداگاه تصویری منفی در ذهن‌مان شکل می‌گیرید. تیمی با شوق و اشتیاق فراوان، حول ایده‌ای فعالیت خود را آغاز می‌کنند و بعد از چندی و به دلایل مختلف تصمیم به خاتمه دادن به فعالیت‌شان می‌گیرند.
شکست استارتاپ‌ها، چه در ایران و چه در باقی نقاط جهان امری متداول است. نسبت موفقیت استارتاپ‌ها بنا به ماهیت‌شان پایین است و دلایل متعددی می‌تواند منجر به خاتمه‌ی فعالیت‌شان شوند.
شناخت و بررسی استارتاپ های ناموفق ایرانی می‌تواند از این جهت مفید باشد که جلوی تکرار خطاهای احتمالی را بگیرد.
بقچه
این استارت آپ فعالیت خود را در زمینه تحویل نان متمرکز کرده بنابر گفته مدیرعامل آن به دلیل نبود نمونه مشابه و ضعف در حسابداری و فرهنگ سازمانی به پایان کار خود رسید و پس از ۲.۵ سال به کار خود پایان داد.
بامیلو
شرکتی که رقیب اصلی دیجی کالا به حساب می آمد پس از ۶ سال به کار خود پایان داد. بامیلو یکی از اولین فروشگاههای اینترنتی با مدل کسب وکار بازارگاه (market place) بود. در این مدل که به نوعی میتوان آن را همکاری در فروش نامید؛ شما میتوانید به عنوان فروشنده در آن ثبت نام کنید و محصولاتتان را در آن بفروش برسانید؛ اما این سبک زمانی وارد بازار شد که هنوز از نظر فرهنگی بین مردم و فروشندگان جا نیفتاده بود و شاید یکی از دلایل پایان کار بامیلو همین موضوع بوده باشد.
بازار اینترنتی موزاندو دیگر کسب و کار گروه اینترنت ایران (IIG)، با شعار آزادی در خرید و فروش قصد داشت وب‌سایتی شبیه به Ebay در ایران ایجاد کند اما راهی که برای موزاندو در نظر گرفته شده بود به بیراهه رفت. موزاندو با وجود اعطای تخفیف‌های متعدد و انبوه به مشتریان، عملا تبدیل به فروشگاهی موازی در کنار بامیلو شد و هیچ خبری از بازار خرید و فروش کالای دست دوم در آن نبود.
این کسب و کار در سال ۹۳ تاسیس و در آبان ۹۴ به کارخود خاتمه داده و با بامیلو ادغام شد.
اسنپ کیو
که از شهریور ۹۷ با الهام از برنامه جهانی اچ کیو شکل گرفته به طور طوفانی شروع به کار کرد. اما به تدریج مسیر دیگری را در پیش گرفت و بخش اطلاعات عمومی خود را که شاخص ترین عنصر اصلی این برنامه بود حذف کرده و بیش تر بر بازی های ویدیویی متمرکز می شود.
فکس دات آی آر
Fax.ir در سال ۱۳۹۰ در زمینه تسهیل انجام فکس شروع به کار کرد و اتفاقا مورد استقبال قرار گرفت و در دوره اوج خود بیش از ۴۰۰ هزار مشترک داشت که سی میلیون فکس را در سال رد و بدل می کردند. اما پس از ۸ سال به طرز شوک آوری به کار خود پایان داد و با این که دلیل مناسبی برای این تعطیلی ذکر نشد بیانیه پایانی به این شرح داشت:
«یا توجه به قطعی های مکرر و طولانی خطوط مخابراتی و پیش بینی تکرار آن در آینده، اعتماد کاربران نسبت به پایدار بودن سرویس کاهش پیدا کرد و منجر به ریزش مشترکین گردید. این کاهش اعتماد تا حدی بود که برخی از کاربران به ویژه سازمانها و شرکتها که وابستگی بالایی به سرویس فکس در فرآیند کاری خود داشتند اقدام به خرید دستگاه فکس و بازگشت به روش سنتی برای ارسال و دریافت فکس نمودند.
این امر همزمان با افزایش شدید هزینه ها بویژه ظرف یک سال گذشته و عدم کشش بازار برای افزایش قیمت، ادامه ارائه سرویس با کیفیت مطلوب و توسعه آن را برای شرکت ناممکن ساخته و توجیه اقتصادی آن را از بین برد و به دلیل عدم وجود راه حلی مناسب در شرایط موجود، پس از ماهها بحث و بررسی، علی رغم میل باطنی ناچار به اتخاذ تصمیم بسیار سخت در مورد خاتمه بخشیدن به سرویس FAX.IR شدیم.»
جالب آنکه این سایت وب سایت برتر کار آفرین نیز شده بود.
دونیت
دونیت دیگر پلت فرم است که برای تأمین مالی جمعی پروژه های عام المنفعه و کمک به کارآفرینی شکل می گیرد و پس از ۵ سال به کار خود پایان می بخشد(«دونیت تعطیل شد»، ۱۳۹۸) و دلیل آن را نیز شخصی می داندو البته به این موضوع اشاره می کند که تجربه مشابه وجود نداشته و منتوری نیز برای این کار به آنها کمک نکرده است. از سوی دیگر از لحاظ فرهنگی نیز موضوع به خوبی جا نیفتاده است(ذاکری، ۱۳۹۸).
چیلیوری
چیلیوری بدون شک یکی از پر سروصداترین استارتاپ های ناموفق ایرانی است که در زمان خاتمه‌ی فعالیتش، بهت بسیاری را به اکوسیستم استارتاپی ایران وارد کرد. در بیانیه‌ی پایانی این استارتاپ، مشکلاتی که از سوی رقبا مطرح شده بود، اصلی‌ترین چالش و علت این تصمیم عنوان شد.
فهرست استارتاپ های ناموفق ایرانی به مراتب طویل‌تر از این چند گزینه است. شما کدام کسب‌وکار ایرانی خاتمه یافته را می‌شناسید که نامش در این لیست خالی‌ست؟
